Orgels / Hoofddorp / Sint Joannes de Doperkerk
Kruisweg 1073, Hoofddorp

Kerk

Na de drooglegging van de Haarlemmermeer in 1852 werd vanuit het Bisdom Haarlem besloten een parochie te stichten in Kruisdorp (vanaf 1868 Hoofddorp geheten). Op 24 mei 1860 werd een nieuwe Rooms Katholieke Kerk aan de Kruisweg in gebruik genomen. De kerk was gebouwd onder leiding van architect Th. Molkenboer.

Orgel 
    
Situatie tussen 1951 en 2001. © De Orgelvriend, november 2002

                                                                                                     Het elektronicum, zoals dat sinds 2001 voor de orgelkas staat

Nadat enkele jaren van een klein orgel - vermoedelijk een harmonium - gebruik was gemaakt, kreeg in december 1867 de Brusselse orgelmaker Joseph Kerkhoff de opdracht een orgel te leveren aan de Sint Joannes de Doperkerk in Hoofddorp. Vermoedelijk was het instrument al grootendeels gereed, want al in mei of juni 1868 werd het instrument in de kerk geleverd. Samen met het orgel in de kerk van Sint Gummaruskerk in Steenbergen (verwoest in 1944) was dit het enige instrument dat Joseph Kerkhoff in Nederland bouwde.

Na het overlijden van Kerkhoff in 1873 werd het orgel in onderhoud gegeven bij orgelmaker A. van Ingen te Amsterdam. Deze plaatste in 1905 een Viola di Gamba.
Plannen om het orgel te restaureren, werden in 1944 op advies van Albert de Klerk uitgesteld, in afwachting van 'betere tijden'. Overigens ging De Klerk er vanuit met een Loret-orgel van doen te hebben.
Uiteindelijk vond de restauratie in 1951 plaats door de firma Koot & Zonen, Orgel- en Pianomakers te Haarlem. De klavieren (aan de rechterzijde van de orgelkas) werden vernieuwd en het pijpwerk en de windladen werden hersteld. Op het pedaal werden twee registers geplaatst op een elektrische windlade, waarvan vijf registers werden afgeleid. Op het hoofdwerk werd een Mixtuur II-III sterk geplaatst, op het positief een Nasard 3', een Nachthoorn 2' en de Hobo 8' discant werd gecompleteerd. De toonhoogte werd een halve toon verhoogd tot a1 = 44o Hz, waarbij voor de meeste registers een nieuwe pijp voor de hoogste toon moest worden bijgemaakt. Albert de Klerk adviseerde hierbij.
Omdat het orgel rond de eeuwwisseling in slechte staat begon te verkeren, werd het in 2001 buiten gebruik gesteld. Pontificaal voor het orgel werd een elektronisch orgelimitaat geplaatst. Wegens de te hoge kosten, werd van restauratie afgezien en is het binnenwerk en de speeltafel van het orgel verkocht aan de Sint Adelbertuskerk in Haarlem. Daar wordt het materiaal gebruikt voor een nieuw orgel. De orgelkas van het Kerkhoff-orgel is ingekort, zodat het front nu vrijwel tegen de torenwand staat en er meer ruimte op de zangtribune is ontstaan. Het valt te betreuren dat dit unieke instrument voor Nederland - en zeker voor de Haarlemmermeer - niet is behouden.

Terug naar boven